Šta je endometrioza i kako nastaje?!

Piše: dr Artur Bjelica
lekar specijalista ginekologije i akušerstva
supspecijalista endokrinologije
poliklinikanovakov.com

Endometrioza je stanje u kome se tkivo koje oblaže unutrašnjost materice – endometrijum, nađe i na drugim mestima. Nalazi se kod oko 10% žena u reproduktivnom periodu, a najčešće se dijagnoza postavlja u tridesetim i četrdesetim godinama života. Najčešća mesta gde se može naći endometrioza su trbušna maramica, jajnici, jajovodi, bešika, ureteri, creva i tzv. Douglasov prostor, iza materice.

Foto: Guliver/Thinkstock

Problemi nastaju kada endometrijum koji se ne nalazi više u materici reaguje na hormonalne promene karakteristične za menstrualni ciklus i počne da krvari tokom ciklusa, kao i unutrašnjost materice. Tkivo koje se nalazi oko promene reaguje na krvarenje, a može doći i do stvaranja priraslica. Sve ovo može da dovede do bolova u periodu oko i tokom menstruacije.

Problem endometrioze se često nalazi kod žena koje imaju teškoće sa ostajanjem u drugom stanju. Zapaljenski procesi koji su posledica reakcije okolnog tkiva na krvarenja mogu dovesti do oštećenja spermatozoida ili jajne ćelije ili uticati na njihovo kretanje jajovodom, a mogu uzrokovati i začepljenje jajovoda.

Najčešći simptom endometrioze je stalni bol, koji se pojačava pre i tokom menstrualnog krvarenja. U zavisnosti od toga gde je mesto endometrioze, može doći do bola prilikom stolice, odnosa ili mokrenja, ali mnoge žene nemaju nikakve tegobe.

Dijagnoza se postavlja na osnovu anamneze, ginekološkog pregleda i ultrazvučnog pregleda, ali je najpouzdanija dijagnoza koja se postavi tokom laparoskopije.

Terapija endometrioze je medikamentozna – lekovima, i hirurška, tokom koje se uklanjaju mesta na kojima je tkivo endometrijuma, i posle koje obično ide terapija lekovima nekoliko meseci. Lekovi koji se daju su kontraceptivi, sam progesteron ili tzv. agonisti hormona GnRH. Potrebne su redovne kontrole nakon operacija, jer postoji mogućnost da se endometrioza ponovo javi.